مقدمه
آیا شما هم دنبال تحصیل رایگان و بدون شهریه در کشورهای اروپایی هستید؟
در صورت مثبت بودن پاسختان، به شما پیشنهاد می دهیم حتما این مقاله را دنبال کنید.
یکی از موضوعاتی که امروزه توجه بسیاری از خانواده های ایرانی را به خود جلب کرده است، آینده تحصیلی و شغلی فرزندان در مقاطع مختلف زندگی بوده که با توجه به بازار کار نامناسب کشور در برخی زمینه ها گزینه مهاجرت را انتخاب نموده اند. اما انتخاب مقصد تحصیلی و نگاه به رنک دانشگاه و سطح آموزشی آن در جایگاه ویژه ای قرار دارد که هر خانواده ای قبل از اقدام می بایست به آن بپردازد.
از جمله مهم ترین نکات در مهاجرت تحصیلی میزان شهریه دانشگاه و هزینه های روزمره و همچنین امکان دریافت بورسیه های تحصیلی از سوی دانشگاه و دولت است که می تواند تأثیر بسزایی در انتخاب دانشگاه و کشور مقصد داشته باشد. از این رو کشورهایی در دنیا وجود دارند که در سال های اخیر و پیروی سیاست های دولت خود، تحصیل رایگان برای دانشجویان داخلی و خارجی را سرلوحه کار خود قرار دادند و از این راه در پی تأمین و جبران کمبود نیروی متخصص در زمینه های مختلف می باشند. جمهوری فدرال آلمان از سال 2014 با هدف کشف استعداد های نهان دانشجویان در سرتاسر جهان، پذیرای متقاضیان مستعد در زمینه های آموزشی و کاری است و امروزه به عنوان یکی از گزینه های اصلی تحصیل در اروپا به شمار می رود.
در ادامه ما به صورت کامل مباحث زیر را برای شما شرح خواهیم داد.
نظام آموزشی در آلمان
اولین نکته بسیار بسیار مهم برای تحصیل رایگان در کشور آلمان تسلط بر زبان آلمانی است. با اینکه امکان تحصیل رایگان در این کشور وجود دارد اما شرط اول آن برای تحصیل رایگان یادگیری زبان آلمانی است. هرچند اگر هم زبان آلمانی و هم زبان انگلیسی را یاد بگیرید، یک امتیاز عالی محسوب میشود. ذکر این نکته نیز لازم است که تحصیل رایگان به زبان انگلیسی هم ممکن است؛ اما تعداد دانشگاه هایی با این شرایط کم بوده و از شانس پایین تری نسبت به زبان آلمانی برخوردار می باشید. علت تأکید بر این موضوع نیز این است که بیش از 95 درصد مردم آلمان به زبان آلمانی صحبت میکنند و شخص متقاضی برای جذب بازار کار شدن پس از فارغ التحصیلی به طور حتم نیاز به زبان آلمانی دارد.
امکان تحصیل رایگان بهخصوص در رشتههای پزشکی، فنی و مهندسی و امکاناتی که برای تحصیل فراهم میکنند، این کشور را به یک مقصد عالی برای بسیاری از علاقهمندان تحصیل در دانشگاههای بزرگ و برتر تبدیل کرده است.
بعد از زبان آلمانی، مهمترین عامل برای پذیرش و تحصیل رایگان در آلمان معدل سالهای تحصیلی قبلی است. دانشجویانی که قصد اخذ پذیرش مستقیم دانشگاه را داشته باشند، از نظر معدل باید در سطح حداقل و قابل قبولی باشند؛ البته کسانی که معدل پایین نیز داشته بشند، می توانند از طریق دوره های کالج، این شرط را بی اثر کرده و وارد دانشگاه های تاپ رنکینگ کشور آلمان شوند. (برای بررسی شرایط ورود به کالج می توانید مقاله "کالج در آلمان" را دنبال کنید.)
مدرسه در آلمان
تحصیل در مدرسه در کشور آلمان از سن 6 سالگی برای کودکان اجباری بوده و آغاز می شود. نکته قابل توجه مدارس آلمان رایگان بودن برای تمام مقاطع و سال های تحصیلی بوده که در مدارس دولتی و تحت نظر و اداره ایالت فدرال است که دانش آموزان داخلی و یا حتی خارجی می توانند از آن استفاده نمایند. ضمنا مدارس خصوصی و همچنین بین المللی در آلمان وجود داشته که شرایط تحصیل به زبان انگلیسی را برای مهاجران به وجود آورده است. به بیان دیگر، تحصیل رایگان در مقطع مدرسه منوط به تسلط دانش آموز به زبان آلمانی بوده و برای تحصیل به زبان انگلیسی، شما مجبور به پرداخت شهریه به مدرسه خواهید بود.
در همین جا باید بگیم که اگر نگران تحصیل رایگان به زبان انگلیسی هستید، بیشتر باید در مقاطع ارشد و دکترا برای آلمان اقدام کنید.
کالج در آلمان
کالج را می توان تعبیر همسانی از مقطع دیپلم و یا پیش دانشگاهی دانست که دانشجو می بایست قبل از ورود به کورس اصلی دانشگاه برخی از دروس ضروری و اصلی دانشگاه و رشته مدنظر را در آن دوره تعلیم ببینند. در قسمت دانشگاه و مقاطع پیشرفته توضیحات بیشتری خواهیم داد؛ اما بدانید که شما برای ورود به دانشگاه های آلمان و تحصیل رایگان می بایست از شرایط نسبتا خوبی برخوردار باشید. یعنی از نظر معدل، زبان، ریزنمرات و همچنین آزمون های ورودی دانشگاه در رتبه خوبی قرار بگیرید تا اجازه ورود به دانشگاه را پیدا کنید. خبر خوب برای کسانی که به هر دلیلی از این شرایط عقب افتاده یا نمره قابل قبولی کسب نکرده اند، این است که دوره کالج راه دوم و یا پلن دوم برای ورود به دانشگاه در رشته مدنظر بوده و می تواند تا حد زیادی نمرات پایین و سطح زبان پایین تر از حد مجاز را جبران نماید و اجازه تحصیل در مقطع لیسانس را به دانشجو می دهد.
شاید کالج را به عنوان جایگاه و مکانی برای جبران کمبودهای موجود در رزومه دانست که به دانشجو اجازه می دهد با سطح زبان پایین تر و معدل کمتر در رشته های مختلف پزشکی و یا مهندسی و ... تحصیل نماید.
لازم به ذکر است که برای هر گروه از رشته ها، دوره های متفاوتی از قبیل M-Course (پزشکی)، T-Course (فنی و مهندسی)، G-Course (علوم اجتماعی و هنر)، S-Course (زبان)، W-Course (علوم اقتصادی) و ... برگزار شده که بسته به قصد دانشجو برای ادامه تحصیل می بایست این دوره ها را شرکت نماید.
ما در مقاله "کالج در آلمان" تمامی شرایط و مدارک موردنیاز این دوره ها و همچنین انواع دوره ها و دروس ارائه شده را بررسی کرده ایم.
مقطع کارشناسی در آلمان
همانطور که در بخش های قبل نیز بیان شد، دولت آلمان از سال 2014 اقدام به رایگان نمودن تحصیل در مقاطع مختلف تحصیلی نمود و به عنوان یکی از محبوب ترین کشورهای اروپا و جهان برای ادامه تحصیل شناخته شد. از این رو دانشجویان بسیاری با کسب شرایط و مدارک لازم برای اخذ پذیرش در دانشگاه های آلمان، به این کشور مهاجرت نموده و دوره تحصیلی و یا حتی کاری خود را در آلمان سپری می کنند.
مقطع کارشناسی در کشور آلمان بین 3 تا 4 سال به طول می انجامد و از مهم ترین مدارک لازم برای تحصیل در این مقطع می توان به داشتن مدرک زبان آلمانی اشاره کرد؛ در غیر اینصورت دانشجویان ابتدا می بایست دوره کالج را سپری کرده و پس از آن وارد کورس های رایگان دانشگاه های آلمان شوند. رایگان بودن به معنای بدون هزینه بودن تحصیل در این مقطع نیست؛ بلکه دانشجو باید هزینه خدمات عمومی دانشگاه و ثبت نام خود را پرداخت نماید که این هزینه در حدود 250 تا 350 یورو می باشد. از جمله برترین دانشگاه های برتر کشور آلمان در مقطع کارشناسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دانشگاه کلن
- دانشگاه مانهایم
- دانشگاه فنی مونیخ
- دانشگاه هومبولت برلین
- دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ
- دانشگاه هامبورگ
- دانشگاه آخن RWTH
- دانشگاه آزاد برلین
تحصیلات تکمیلی در آلمان
از همان سال 2014 تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد نیز در آلمان بهصورت رایگان اعلام شد. بااینحال نمیتوان گفت این وضعیت برای همیشه ادامه دارد؛ زیرا از سال 2017 دیده شد که در برخی دانشگاهها برای دانشجویانی که تابعیتی غیر اروپایی دارند، هزینه دریافت میشود. بنابراین احتمال اجباری شدن پرداخت هزینه در سالهای آینده در این مقطع برای مهاجران آسیایی و آفریقایی مانند ایران وجود دارد. اما این هزینه به یورو زیاد نیست و بههرحال در صورت تابعیت و کار کردن در آلمان (کار دانشجویی) میتوان آن را پرداخت کرد. مثلاً در دانشگاههای ایالت بادن وورتمبرگ در آلمان از سال 2017 دانشجویان غیراروپایی برای هر سال باید بین 1500 الی 3000 یورو پرداخت نمایند.
این هزینه در مقایسه با هزینه بسیاری از دانشگاههای اروپایی بسیار ناچیز است. در کنار این موارد باید بدانید که برای پذیرش و تحصیل رایگان در دانشگاههای آلمان شرط معدل از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین تحصیل رایگان برای افرادی که لیسانس خود را نیز در آلمان گرفتهاند بسیار راحتتر میباشد و برای افرادی که در کشورهای دیگر تحصیل نمودهاند احتمالاً هزینههایی بسیار کم بابت خدمات دریافت می شود.
مقطع دکترا نیز از طرفداران خاص خود برخوردار است؛ از این رو سالیانه 3600 نفر در مقطع دکترا از دانشگاههای آلمان فارغالتحصیل میشوند. به دلیل اینکه آلمان صنعتیترین کشور دنیاست و بهخصوص در رشتههای فنی بسیار پیشرفته است، مقصد خوبی برای بسیاری از دانشجوها در این مقطع میباشد. در این کشور دانشجویان دکتری برای 6 ترم اول هیچ هزینهای پرداخت نمیکنند و تحصیل کاملاً رایگان است و بیشتر از 25 درصد دانشجویان بر حسب شرایط، کمک هزینه نیز دریافت میکنند. درواقع اغلب دانشجویان در این مقطع روی پروژههایی کار میکنند که در ازای آن یا دستمزد دریافت میکنند یا میتوانند از بورسیه آن دانشگاه استفاده کنند.
تحصیل پزشکی در آلمان
از جمله پرطرفدارترین و محبوب ترین رشته های تحصیلی در کشور آلمان، پزشکی و دندانپزشکی بوده که شرایط ویژه تحصیل رایگان در این رشته ها را دولت آلمان فراهم نموده است. لازم به ذکر است که دانشجویانی که قصد ورود به این رشته ها را دارند، می بایست سطح خوبی از زبان آلمانی (B2) را داشته باشند و عملا تحصیل رایگان این رشته ها به زبان انگلیسی برای تابعین خارج از اتحادیه اروپا غیرممکن و بسیار سخت می باشد.
برای ورود به دانشگاه های پزشکی و دندانپزشکی عموما نیاز است که متقاضیان در یک آزمون ورودی شرکت کنند تا با دیگر دانشجویان به رقابت بپردازند؛ البته ما به شما توصیه می کنیم که برای بالا بردن شانس خود در اخذ پذیرش رشته های پزشکی حتما در دوره های کالج شرکت کنید.
برخی از معیارهای مهم برای پذیرش در رشته پزشکی بهصورت رایگان عبارتاند از:
- میانگین نمرات تحصیلی
- نمرات دروس خاص مثل زیست و شیمی
- نتایج مصاحبه
- مدارک حرفهای کسب شده قبل از اقدام برای دانشگاه نظیر المپیادها و مسابقات.
برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله تخصصی "تحصیل پزشکی در آلمان" را مطالعه کنید...
دانشگاه های کشور آلمان
یکی دیگر از دلایل محبوب بودن آلمان در پیش دانشجویان داشتن دانشگاه های متعددی در سطح جهانی و اعتبار بین المللی است. این دانشگاه ها در دو گروه دولتی و خصوصی و به دو زبان انگلیسی و آلمانی، رشته های متفاوتی را به دانشجویان داخلی و خارجی ارائه می دهد. طبق اعلام موسسه QS و Times در سال 2020-2021، در حدود 48 دانشگاه از کشور آلمان در رنکینگ برترین دانشگاه های جهان جای گرفته اند. علاوه بر این، دانشگاه ها و انستیتو های کشور آلمان با بسیاری از مراکز علمی و آموزشی در کشورهای مختلف همکاری های متعددی را داشته و دانشجویان امکان دریافت دو مدرک همزمان را نیز خواهند داشت.
در زیر تعدادی از دانشگاه های برتر کشور آلمان در سال 2020 را معرفی خواهیم کرد:
- Ludwig Maximilian University of Munich
- Technical University of Munich
- Heidelberg University
- Charité - Universitätsmedizin Berlin
- University of Tübingen
- Humboldt University of Berlin
- University of Freiburg
- RWTH Aachen University
لیست کامل این دانشگاه ها را می توانید در مقاله "برترین دانشگاه های آلمان" بیابید...
هزینه تحصیل در آلمان
همان طور که در قبل نیز ذکرشد، سیستم آموزشی آلمان به گونه ای طراحی شده که تحصیل در مقاطع مختلف برای تمامی دانشجویان داخلی و بین المللی بدون شهریه و رایگان انجام می شود. البته باید گفت که برخی دانشگاه های خصوصی نیز وجود دارد که شهریه مربوط به خود را از دانشجویان دریافت خواهد کرد.
اما بسیاری از دانشگاه های سطح کشور آلمان دولتی بوده و دانشجو می بایست فقط هزینه خدمات ثبت نام و مدیریت آن دانشگاه را پرداخت نماید؛ چیزی در حدود 100 تا 350 یورو در هر ترم تحصیلی !!!!!
به عنوان مثال هزینه در دانشگاه های زیر را نگاه کنید:
- Ludwig Maximilian University of Munich : 258 Euro/year
- Technical University of Munich : 258 Euro/year
- Humboldt University of Berlin : Free
این اتفاق در پی تصمیم دولت آلمان برای کشف استعدادها و نخبگان در سرتاسر جهان عملی شد و باعث شد بسیاری از دانشجویان خارجی علاقمند به ادامه تحصیل خود در این کشور شوند.
بورسیه های تحصیلی کشور آلمان
هرچند تحصیل در کشور آلمان رایگان است اما شما میتوانید با گرفتن بورسیه خیال خودتان را از احتمالات گرفتن هزینههای اندک نیز راحت کنید. بورسیههای مختلفی در آلمان وجود دارد که برخی از آنها عبارتاند از:
- بورسیههای DAAD
DAAD یک سازمان آموزش عالی در آلمان است که با کشف استعدادهای داخلی و خارجی با هدف ارتقاء درونی دانشگاههای آلمان شرایط بورسیه را فراهم میکند. افرادی که به این سازمان تقاضای بورسیه میدهند نباید بیشتر از 6 سال از زمان اخذ مدرک لیسانسشان گذشته و نیز باید 2 سال سابقه کار داشته باشند. میزان کمک هزینه تحصیلی از طرف این شرکت برای ارشد 850 یورو و برای دکترا 1200 یورو است.
- بورسیههای مربوط به بنیاد هاینریش بول
این بورسیه بیشتر شامل مقاطع دکتری و افرادی میشود که مدارک قبلی خود را از آلمان گرفتهاند. همچنین فرد باید دارای مشاغل سیاسی اجتماعی باشد و درزمینه حقوق بشر و دموکراسی اکولوژی فعالیت کند.
- بورسیه تحصیلی ملی DeutschlandStipendium
این بورسیه برای تمامی دانشجویان با تمام ملیتها امکانپذیر است و همه دانشجویان در آلمان نیز میتوانند از این بورسیه استفاده کنند. میزان کمکهزینه تحصیلی این بورسیه بهصورت ماهیانه مبلغ ۱۵۰ یورو بهعلاوه کمکهزینه دولت فدرال آلمان به مبلغ ۱۵۰ یورو دیگر میباشد. در مجموع مبلغ این بورسیه در ماه ۳۰۰ یورو است. این بورسیه ابتدا برای دو ماه پرداخت میشود و اگر فرد شرایط بورسیه را داشته باشد کمکهزینه ادامه پیدا میکند، در غیراینصورت قطع میشود.
- بورسیه تحصیلی آراسموس
این بورسیه برای دانشجویانی است که قصد تحصیل بهصورت تمام وقت را دارند؛ بنابراین کمکهزینه طوری تعریف میشود که هزینههای زندگی، ثبتنام و مسافرت را برای یک سال پوشش دهد.
هرکدام از این بورسیهها شرایطی دارند که مهمترین آنها شرط معدل، تسلط بر زبان و اعتبار دانشگاه قبلی شما میباشد.
کار دانشجویی در آلمان
به صورت کلی هر دانشجو در کشور آلمان مجاز به 20 ساعت کار دانشجویی می باشد؛ این میزان کار سفید خواهد بود که هر دانشجو بین 9 تا 15 یورو بابت هر ساعت کار دریافت می کند و می تواند تقریبا تمامی هزینه های زندگی یک دانشجو را پوشش داده و بخش عمده ای از مشکلات وی را حل نماید. دانشجویانی که تا 450 یورو درآمد دارند از پرداخت مالیات در کشور آلمان معاف خواهند بود.
دانشجویان در کشور آلمان امکان کار در محیط های دانشجویی و آموزشی و همچنین در خارج از محیط دانشگاه را نیز دارند.
مدارک زبان در آلمان
همانطور که گفتیم اکثر دانشگاهها و مدارس به زبان آلمانی تدریس میکنند و تسلط بر زبان آلمانی بسیار مهم است، اما در برخی دانشگاهها نیز دروس به زبان انگلیسی تدریس میشوند؛ در اینصورت باید مدرک آیلتس با نمره حداقل 6.5 داشته باشید.
بیشتر رشتههایی که به زبان انگلیسی تدریس میشوند از رشتههای فنی هستند که شامل مهندسی الکترونیک، فناوری اطلاعات، مهندسی مکانیک و هوافضا میباشند. اما باید به این نکته هم توجه داشته باشید که در برخی از رشتهها تنها دروس ترمهای اول به زبان انگلیسی تدریس میشوند و در ترمهای پایانی باز هم دورهها به زبان آلمانی هستند. بنابراین شما میتوانید برای جلوگیری از اتلاف وقت اگر به زبان انگلیسی تسلط دارید تحصیل خود را آغاز کرده و همزمان شروع به یادگیری زبان آلمانی نمایید تا برای ترمهای بعدی آماده شوید.
ویزای همراه دانشجویی در آلمان
کشور آلمان در صدور ویزای همراه برای دانشجویان کمی سخت گیر است؛ اما با ارائه مدارک و اسناد لازم و موجه می توان اقدام به اخذ این نوع ویزا نمود. به صورت کلی لازم است که دانشجو به دولت آلمان ثابت کند که قادر به تأمین هزینه های روزمره همراه خود در کشور آلمان خواهد بود و نگرانی دولت در این مورد را برطرف نماید؛ این شرط را با ارائه تمکن مالی و یا کار دانشجویی می توان پاس کرد.
اخذ اقامت دائم آلمان
یکی از مزایایی که دولت آلمان در اختیار دانشجویان قرار داده، ویزای 18 ماهه پس از فارغ التحصیلی برای تمامی دانشجویان بین المللی است. بدین صورت که دانشجو پس از اتمام تحصیلات خود از دانشگاه های آلمانی یک سال و نیم فرصت پیدا کردن کار و شغل مدنظر در حیطه و تخصص خود خواهد داشت؛ این همان نوع ویزای جاب سیکر بوده که مدت زمان بیشتری را برای دانشجویان فعال خواهد بود.
عملا تمامی دانشجویان در این مدت قادر به اشتغال در بازار کار آلمان خواهند بود؛ دریافت قراردادکاری از کارفرمایان آلمانی به معنای تمدید اقامت دانشجویان در این کشور بوده و پس از مدت زمان 24 ماهه می توانند نسبت به اخذ اقامت دائم کشور آلمان اقدام نمایند. صدور این اقامت منوط به پرداخت بیمه و مالیات در طول ایم مدت زمان خواهد بود.
در مقالات موازی ما شرایط و مدارک موردنیاز برای اخذ اقامت دائم کشور آلمان را بیان خواهیم کرد.
جمع بندی
تحصیل رایگان در کشور آلمان با تسلط بر مهارتهای زبان انگلیسی و آلمانی بهراحتی امکانپذیر است؛ چه تحصیل پزشکی در آلمان و چه رشته های فنی و مهندسی. همچنین اگر از همان ابتدا یعنی دوره دبیرستان یا لیسانس بتوانید شروع به تحصیل در این کشور نمایید مقاطع بعدی برای شما بسیار راحتتر میشود.
برای دریافت مشاوره رایگان و جزئیات بیشتر با مشاوران ما در ایران و آلمان تماس حاصل بفرمایید تا بهترین راه برای مهاجرت تحصیلی به کشورهای اروپایی را به شما معرفی کنند.